Bedwelmende videokunst om de avondklok te vergeten
Bart Dirks | De Volkskrant, 24 January 2021
Avondklok? De Volkskrant weet wel raad met de stille avonden. Kijk naar het bedwelmende Staging Silence (3).
Er zijn weinig galerieën die zich zo kranig door de pandemie heen slaan als Galerie Ron Mandos aan de Prinsengracht in Amsterdam. Moet de fysieke stal van onder anderen Erwin Olaf, Levi van Veluw en Katinka Lampe dicht vanwege de lockdown? Geen nood, via gepolijste online viewing rooms blijft hun werk te zien (en te koop). Rond Kerst was er een loterij ten bate van het Ouderenfonds en elke zondag worden gesprekken gestreamd in de RM Sunday Sessions.
Toch haalt je neus tegen het scherm drukken het niet bij je neus (bijna) tegen het canvas aan. Beter gaat het met videokunst, zeker als je thuis op een tv-scherm of beamer kijkt in plaats van je telefoon. Tijdelijk heeft Galerie Ron Mandos een aantal films gratis online beschikbaar gesteld die het thuis kijken meer dan waard zijn.
Neem het bedwelmende, 44 minuten durende Staging Silence (3) van Hans Op de Beeck. De Belgische kunstenaar maakt installaties, sculpturen, films, tekeningen, schilderijen en foto’s. Hij schept eigen werelden in grijstinten, tot in het kleinste detail uitgewerkt.
Staging Silence (3) begint met een (echte) Perzische kat op een wit dekbed. Als het dier wegloopt, halen handen aan weerszijden van het beeld de hoofdkussens weg. Prompt transformeert het dekbed in een besneeuwd heuvelland. De maan komt op, twee paar handen trekken behoedzaam ook de deken weg en maken de ondergrond schoon met een doekje en een spuitbus.
Dan begint een reis langs talloze scènes, traag en behoedzaam opgebouwd en weer weggehaald door de twee paar anonieme handen. Een hut op een vlonder staat even later in het oerwoud. Handen zetten stoeltjes neer bij de verlaten botsautootjes. Een met zand gemaakt huis spoelt weer weg als de handen met gieters aankomen. Niemand te zien. Een avondklok?
Het zijn schemerige, desolate plekken die in elkaar overvloeien. De rekwisieten die de vier handen neerzetten en weer weghalen zijn er soms speciaal voor gemaakt. Maar de witte plastic dingetjes die in pizzadozen de kaas weghouden van het deksel, blijken dienst te doen als hyperrealistische tafeltjes. Uitgestrooide parels van een halsketting worden kasseien op een brug.
Zo voltrekt zich een kalme, associatieve droom, mysterieus en melancholisch. Vorig jaar, tijdens Art Rotterdam, trok deze film het meeste publiek in de Projections-zaal van de kunstbeurs. Het werk werd aangekocht door het Kröller-Müller Museum en zou daar nu te zien zijn geweest in een groepstentoonstelling.