Achthonderd figuranten gezocht voor Red Star Line

Het Red Star Line Museum in Antwerpen opent op 28 september
Kunstenaar Hans Op de Beeck maakt voor dit memoriaal een evocatieve film die de migratie in beeld brengt. Daarvoor zoekt hij achthonderd figuranten die voor één dag landverhuizer willen spelen.

De restauratie van de drie historische gebouwen van de Red Star Line RSL op de Antwerpse Rijnkaai is nagenoeg achter de rug. Ook de uitkijktoren is klaar, een nagelnieuwe constructie die als de schoorsteen van een schip dertig meter boven het museum uittorent. Op 1 maart wordt met de installatie van de permanente tentoonstelling begonnen.

Het RSL Museum wil in de eerste plaats een lieu de mémoire zijn en het avontuur vertellen van 2,5 miljoen vaak anonieme migranten die tussen 1875 en 1934 via Antwerpen met de legendarische rederij Red Star Line naar de VS trokken om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Het merendeel van hen waren Joden op de vlucht voor de pogroms in Oost-Europa. Tegelijk wil het RSL Museum de toeschouwer bewust maken van het fenomeen migratie. Mensen zullen altijd in beweging blijven. Migratie is van alle tijden, aldus Antwerps cultuurschepen Philip Heylen (CD& V).

Op interactieve wijze en aan de hand van het verhaal van zes kroongetuigen, onder wie Albert Einstein, wordt het verhaal opgeroepen van de toenmalige migratie vanuit Oost-Europa en Rusland via de gebouwen van de Red Star Line waar de migranten ondervraagd, medisch gekeurd en gedesinfecteerd werden tot hun aankomst op Ellis Island, New York.

De gebouwen van de RSL werden gelukkig van de sloophamer gered. Zo staat op een muur nog een flard van een boodschap te lezen die in vele talen, waaronder het Jiddisch, meldt dat alles wat in die ruimte gebeurt gratis is. Vermoedelijk een waarschuwing tegen omkoping.

Aan het eind van het tentoonstellingsparcours zal de film Dance van de gerenommeerde Belgische kunstenaar Hans Op de Beeck (43) in een loop getoond worden. Dance, een stille film van ongeveer een halfuur, wordt geen documentaire maar eerder een choreografie. 'Ik wil een sobere ontroerende film maken', zegt Hans Op de Beeck. 'Geen naturalisme en geen pathetiek.'

'Ik heb achthonderd figuranten nodig; het gaat om het collectieve. Ik wil de figuranten in massascènes synchrone werktuiglijke handelingen laten uitvoeren. Mensen die allemaal tegelijk afscheid nemen, dekens spreiden en hun koffers pakken.' Een groep kan een zegen zijn maar ook een gevaar. Zo zit er in de film een douchescène die niet alleen verwijst naar het desinfecteren van de migranten maar ook naar de Holocaust. Hans Op de Beeck, die al tentoonstelde van Washington tot Venetië, wil op sobere wijze hoop en succes, maar ook falen en ontnuchtering van de migratie uitbeelden.

De opnames voor Dance vinden plaats op zaterdag 6 april in de grote loods van Park Spoor Noord in Antwerpen. Op de Beeck wil een beroep doen op oud en jong, man en vrouw, blank, zwart en gekleurd, met hoofddoek of keppel enzovoort. Voor de douchescène worden figuranten gezocht die naakt in beeld willen verschijnen.